Ngày 12-6-2020, trong khi thi công công trình ngầm gần cổng đền Ngọc Sơn, các công nhân đã phát hiện 7 ngô mộ.

Đồng chí Nguyễn Doãn Văn, Trưởng ban quản lý danh thắng Hà Nội cho chúng tôi biết: 7 ngôi mộ được an táng không theo quy định. Các ngôi mộ nằm rời rạc, nằm cách mặt đất khoảng 70cm. Tiểu sành đều không có nắp đậy, chỉ đậy bằng hai viên gạch bát.

Có thông tin cho rằng đây không phải mộ cổ, có thể tồn tại ở đây khoảng 40 năm. Sau khi biết thông tin chúng tôi đã thông báo tìm người thân liên quan các ngôi mộ nói trên, thậm trí đăng cả trên Báo Hà Nội Mới, nhưng không tìm thấy người thân. Chúng tôi đã thắp hương và chuyển các tiểu sành đến nơi an táng tại Ba Vì theo quy định của thành phố.

Bàn về thời gian cũng như số lượng các ngôi mộ mới được phát hiện chúng tôi thấy như sau. Về số lượng, căn cứ vào diện tích phát hiện vị trí 7 mộ chúng tôi thấy diện tích quá nhỏ, Sở Văn hóa và Thông tin cần mở rộng diện tích để tìm kiếm hết hài cốt, có thể trước đây là một nghĩa địa nhỏ. Về thời gian tồn tại, các ngôi mộ này có thể tồn tại hơn 100 năm, trước khi người Pháp quy hoạch vùng đất này. Vào thời điểm cuối thế kỷ 19 trở về trước nơi đây là khu dân cư nghèo, nhà tranh vách đất kéo dài ra tận bờ hồ.

Theo chúng tôi rất có thể nơi đây là nghĩa trang nhỏ của khu dân cư sống chung quanh Hồ Gươm. Từ đầu thế kỷ 20 đến nay khu vực Hồ Gươm đã được quy hoạch, luôn có cảnh sát, lực lượng an ninh đi tuần, kiểm tra, do vậy khó có trường hợp ai đó chôn được 7 ngôi mộ tại đây. Cuối năm 1946 đầu năm 1947, nơi đây diễn ra cuộc chiến đấu ác liệt của các chiến sĩ vệ quốc đoàn, tự vệ ... chống lại quân Pháp để cầm chân chúng tạo điều kiện cho quân ta rút qua cầu Long Biên, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài với thời gian hai tháng vượt gấp đôi thời gian dự kiến. Trong khoảng thời gian đó có nhiều chiến sỹ, tự vệ và cả người dân hy sinh, tử vong. Nếu có chôn ở đây thì chôn luôn cả người chứ không phải chôn bằng tiểu sành (đã qua cải táng) Do vậy giả thuyết các ngôi mộ có cách đây khoảng 40 năm là không hợp lý. Thực hư thế nào chúng ta chờ câu trả lời của cơ quan có trách nhiêm.

Hà Hồng

  Đánh giá bài viết