Sáng 15-4-2018, trong lúc tìm ảnh tư liệu về Hồ Gươm tôi tình cờ tìm được tấm ảnh tôi chụp với nhà tảo học Hồ Gươm GS.TS Dương Đức Tiến, và anh Hải ( lúc đó là Viện trưởng Viện quy hoạch nông thôn) tại Đắc Lắc ngày 4-12-2004. Và thật tình cờ cũng trong buổi sáng 15-4-2018 tôi lại nhận được cú điện thoại từ GS.TS Dương Đức Tiến .
GS.TS Dương Đức Tiến cho biết hiện đang đứng ở đường đôi phố Đinh Tiên Hoàng và phát hiện tảo lam (tảo độc) ở hồ Hoàn Kiếm đang phát triển rất mạnh, tạo lớp váng mầu xanh đặc sệt. Ra đến nơi, chúng tôi thấy GS đang đứng cạnh cây si già. Chung quanh đó là lớp váng tảo lam đặc quánh.
Tôi nói với GS lớp tảo này xuất hiện từ mấy hôm trước và cho GS xem các bức ảnh mình chụp vào ngày 14-4- 2018. Váng tảo Lam không chỉ xuất hiện nhiều tại khu vực đường đôi Đinh Tiên Hoàng, mà còn xuất hiện tại khu vực phố Hàng Khay. Hằng ngày có công nhân đi vớt váng tảo lam.
- Tôi hỏi nguyên nhân vì sao tảo lam lại phát triển nhanh như vậy?
- GS. TS Dương Đức Tiến cho biết: Thông thường vào thời điểm giao mùa tảo lam phát triển rất mạnh, cho nên tảo lam phát triển vào thời điểm giao mùa như hiện nay (từ mùa xuân chuyển sang mùa hè) là chuyện bình thường.
- Việc tảo lam phát triển mạnh tại thời điểm này có liên quan tới việc vừa nạo vét bùn Hồ Gươm hay không?
- Trả lời câu hỏi này của chúng tôi GS cho biết chưa thấy có cơ sở nào để nói có sự liên quan.
Tuy vậy khi tôi cung cấp một thông tin về nước hồ thì GS nói là ghi nhận và nghiên cứu tiếp. Thông tin tôi đưa ra đó là trong nhiều năm qua nước trong hồ chủ yếu là do nước mưa. Không phải do nước ngầm mà có, bởi đáy hồ có một lớp đất sét dày 30 m. Trong quá trình nạo vét bùn hồ cuối năm 2017, cũng như bốn tháng đầu năm 2018 sau khi nạo vét bùn, nước hồ liên tục được bổ cập từ một giếng khoan đầu phố Bà Triệu. Vậy chất lượng nước hồ (tính lý, hóa) hiện nay có khác với chất lượng nước hồ trước khi nạo vét hay không và có ảnh hưởng tới việc tảo lam đang phát triển mạnh như hiện nay hay không?
Đã đến giờ ăn trưa, tôi mời GS đi ăn cơm trưa trên phố Đinh Liệt, rồi sang quán cà-phê tầng hai phố 13 Đinh Tiên Hoàng để nói chuyện về Hồ Gươm, nói chuyện về người Hà Nội xưa. GS biết tôi mê những câu chuyện về vùng đất văn hóa Hồ Gươm do vậy hứa là sẽ thiết kế một số buổi để tôi được “hầu chuyện” những người cao tuổi Hà Nội gốc đang sống trong các con phố cổ của Hà Nội.
Hà Hồng