Menu

Ngày 4-3-2019, tôi được mời đến UBND quận Hoàn Kiếm dự một cuộc họp đặc biệt. Đó là cuộc họp lấy ý kiến đóng góp vào phương án vận chuyển, lắp đặt tủ bảo quản, trưng bày và tiêu bản Rùa Hồ Gươm. Đồng chí Nguyễn Anh Quân, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm chủ trì cuộc họp. Đúng 14 giờ tôi có mặt tại phòng họp B, tầng ba của UBND quận Hoàn Kiếm. Thành phần cuộc họp gồm có PGS.TS Hà Đình Đức, anh Chính phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội, đại diện Sở Văn hóa, Thể thao, UBND quận Hoàn Kiếm.

Đồng chí Nguyễn Anh Quân cho biết, để bảo đảm an toàn cho quá trình vận chuyển, nhất là tránh việc tụ tập đông người do vậy thời gian triển khai các nội dung trong kế hoạch đều được giữ bí mật, các đơn vị thực hiện nhiệm vụ sẽ được thông báo thời gian cụ thể. Mục đích cuộc họp sau khi thông báo kế hoạch vận chuyển, lắp đặt, UBND quận muốn lắng nghe ý kiến đóng góp của các đơn vị có liên quan và các chuyên gia vào kế hoạch nói trên.

Đồng chí Nguyễn Anh Quân cho biết: Thời gian bắt đầu triển khai từ 9 giờ ngày X-3-2019. Bản thân tôi và các đại biển dự cuộc họp đều không biết ngày X là ngày nào trong tháng Ba?

Thời gian vận chuyển tủ bảo quản, trưng bày từ Bảo tàng Hà Nội về đền Ngọc Sơn từ 9 giờ, ngày X+7-3-2019. Hoàn thành xong trước 5 giờ ngày X+8-3-2019. Thời gian vận chuyển tiêu bản Rùa Hồ Gươm từ Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam về đền Ngọc sơn từ 22 giờ đến 24 giờ ngày X+8-3-2019. Thời gian tổ chức nghi lễ an vị cho Rùa Hồ Gươm vào lúc 18 giờ ngày X+9-3-2019. Thời gian tổ chức lễ bàn giao tiêu bản Rùa Hồ Gươm, tủ kính tổ chức vào 9 giờ ngày, 16-3-2019. Như vậy theo kế hoạch đề ra ngày tổ chức lễ bàn giao là ngày đã được ấn định trước- ngày 16-3-2019. Dự kiến tiêu bản Rùa Hồ Gươm sẽ đặt tại phòng bên tả đến Ngọc Sơn ( tức là đặt tiêu bản Rùa Hồ Gươm cùng với nơi đặt tiêu bản Rùa đã mất năm 1967). Các đơn vị tham gia kế hoạch nói trên gồm: Bảo tàng Hà Nội, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Sở KH và CN, Sở Văn hóa, Thể thao, UBND quận Hoàn Kiếm Hà Nội, Công ty TNHH thiết bị KHKT An Dương (đơn vị cung cấp tủ bảo quản và trưng bày), Công ty cổ phần TM và Dịch vụ Mỹ Hà (đơn vị cung cấp chân bệ tủ gỗ), Công ty TNHH Đầu tư phát triển và dịch vụ điện lực Hà Nội (đơn vị vận chuyển) tổ chức vận chuyển, lắp đặt, căn chỉnh, vận hành tủ bảo quản, trưng bày mẫu vật Rùa Hồ Gươm.

Chuẩn bị phòng trưng bày

Nửa cuối tháng 2-2019, chúng tôi được nghe thông tin tiêu bản Rùa Hồ Gươm sẽ được đưa về đền Ngọc Sơn. Có thể tổng thống Mỹ Donald Trum và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong- Un sẽ đến thăm đền Ngọc Sơn nhân Hội nghị cấp cao Mỹ - Triều (từ ngày 27-2 đến 28-2-2019). Sau đó lại có thông tin sự việc nói trên sẽ không diễn ra. Đầu tháng 3 tôi nhận được thông tin chuẩn bị chuyển Rùa Hồ Gươm về đền Ngọc Sơn. Ngay lúc đó tôi vào đền thì thấy chung quanh khu vực để Rùa Hồ Gươm mất năm 1967 đã được các tấm pa-nô lớn bịt kín, không biết đơn vị thi công làm gì trong đó. Trong buổi làm việc này chúng tôi mới biết các công việc được triển khai cụ thể bên trong phòng dự kiến chuyển tiêu bản Rùa Hồ Gươm về.

Đồng chí Nguyễn Anh Quân cho biết: Ban quản lý phố cổ Hà Nội chủ trì phối hợp với Ban quản lý di tích danh thắng Hà Nôi thực hiện việc bảo đảm nhiệt độ, ánh sáng của phòng trưng bày, thực hiện các phương án kỹ thuật để đáp ứng việc vận chuyển tủ vào. Lắp đặt hai máy điều hòa công suất 24.000 BTU, thiết kế chớp gỗ che điều hòa với mầu sắc phù hợp với màu sắc, kiến trúc phòng trưng bày; dựng nhà bao che, thi công vải cách nhiệt trên lớp ngói chiếu; lắp đặt ba quạt cắt gió tại các cửa ra vào; lắp đặt một máy hút ẩm, bịt khe trần bằng ván gỗ, bịt cửa sổ lỗ thông phong bằng kính; thêm gioăng cao-su vào cửa đi để bảo đảm giữ nhiệt độ ổn định trong phòng trưng bày; lắp đặt hệ thống đèn cho phòng trưng bày, đèn rọi pa-nô thuyết minh mẫu vật. Một trong những công việc quan trọng tại phòng trưng bày đó là cắt và gia cố tường để đưa tủ kính vào phòng trưng bày. Sau khi hoàn thành việc bàn giao tiêu bản Rùa Hồ Gươm, Bản quản lý di tích danh thắng Hà Nội có nhiệm vụ làm pa-nô giới thiệu, thuyết minh mẫu vật.

Vận chuyển tủ bảo quản, trưng bày

Công việc nói trên phải hoàn thành trước 5 giờ sáng ngày X+8-3-2019. Cụ thể vận chuyển tù kính từ Bảo tàng Hà Nội về đền Ngọc Sơn. Tại đường Lê Thái Tổ, công tác chuẩn bị, tập kết xà lan, phương tiện kỹ thuật được thực hiện từ 9 giờ ngày X+7-3-2019.

Tại Bảo tàng Hà Nội, sau khi tháo phần gỗ, đưa tủ vào bộ gông được chế tạo sẵn, dùng cẩu Kato 50 tấn di chuyển tủ ra ngoài và đưa lên xe cẩu tự hành 25 tấn (xe chuyên dụng có giảm chấn), vận chuyển về hồ Hoàn Kiếm (xuất phát tại Bảo tàng Hà Nội lúc 19 giờ về đến hồ Hoàn Kiếm lúc 20 giờ ngày X+7-3-2019, tập kết triển khai tại khu vực phố Lê Thái Tổ).

Tại phố Lê Thái Tổ, dùng cần cẩu Kato 50 tấn đưa bốn xà lan từ xe kéo xuống hồ. Dùng neo có sẵn của xà lan, cùng với cáp lụa ghép bốn xà lan tạo thành hai phao lớn để vận chuyển tủ và xe nâng tay tự hành hai tấn (đi từ khu vực đường Lê Thái Tổ ra đền Ngọc Sơn). Đưa tủ lên bờ theo phía Đình Trấn Ba. Sau khi tủ lên bờ sẽ dùng hai xe nâng tay tự hành hai tấn phối hợp với con lăn và người di chuyển tủ vào phòng bên tả đền Ngọc sơn thời gian dự kiến khoảng từ 21 giờ đến 24 giờ ngày X+ 7-3-2019.

UBND quận Hoàn Kiếm giao cho đồng chí Nguyễn Anh Quân, Phó chủ tịch UBND quận chịu trách nhiệm chỉ đạo chung) chủ trì phối hợp với Công ty TNHH Thiết bị KHKT An Dương (đơn vị cung cấp bảo quản và trưng bày); Công ty TNHH Đầu tư phát triển và dịch vụ điện lực Hà Nội (đơn vị vận chuyển) xây dựng phương án và tổ chức thực hiện.

Phương án vận chuyển chân, bệ gỗ, yêu cầu phải hoàn thành xong trước 11 giờ ngày X+9-3-2019. Thực hiện các bước sau: Vận chuyển từ Bảo tàng Hà Nội về đền Ngọc sơn. Sau khi tháo dỡ, tách dời từng phần gỗ từ tủ bảo quản tại Bảo tàng Hà Nội, dùng chăn bông gói buộc chặt để không trầy xước, dùng ô tô tải vận chuyển về đền Ngọc Sơn, dùng phương pháp thủ công, khiêng bằng tay vận chuyển tủ vào phòng trưng bày. Do chiều cao của mái phòng trưng bày thấp , khi lắp đặt sẽ dùng dây buộc cố định phần nóc của tủ vào xà ngang của phòng trước sau đó tiến hành lắp đặt phần chân, bệ gỗ và úp phần nóc tủ vào sau cùng.

Phương án vận chuyển mẫu vật Rùa Hồ Gươm

Các bước tiến hành như sau: Vận chuyển từ Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam về đền Ngọc Sơn. Thời gian thực hiện ngày X+7-3-2019. Phương pháp thực hiện: dùng xe tang cỡ lớn (xe của Nhà tang lễ Hà Nội) vận chuyển mẫu vật từ Bảo tàng Thiên Nhiên Việt Nam về đền Ngọc Sơn sau đó dùng phương pháp thủ công khiêng bằng tay để đưa mẫu vật vào phòng bên tả đền Ngọc Sơn. Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì phối hợp với Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, UBND quận Hoàn Kiếm xây dựng phương án và tổ chức thực hiện. Đây là phương án mà các đại biểu dự cuộc họp chú ý nhất. Chúng tôi thống nhất cơ bản phương án nói trên, tuy vậy cũng mong muốn việc vận chuyển Rùa Hồ Gươm cần cẩn trọng hơn, nhất là lúc chuyển tiêu bản Rùa Hồ Gươm từ xe tang vào đền qua cầu Thê Húc làm sao cho số người dân biết được là ít nhất, có phương án dự phòng lúc vận chuyển gặp trời mưa. Do chạy theo tiến độ, sẽ cùng lúc diễn ra việc vừa xây tường bịt vừa hiệu chỉnh các thông số kỹ thuật của tủ trưng bày, vừa đưa tiêu bản vào tủ… cho nên việc hạn chế tối đa bụi, độ ẩm, độ an toàn tiêu bản cần phải được tính kỹ.

Phương án tổ chức các nghi thức

- Tổ chức lễ an vị: Lễ an vị được tổ chức sau khi mẫu vật Rùa Hồ Gươm được đặt ổn định trong tủ bảo quản và hoàn thiện việc lắp đặt, chân bệ gỗ, vận hành, chạy thử…

Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm chủ trì lễ an vị. Địa điểm phòng bên tả đền Ngọc sơn. Thành phần tham dự khoảng 30 người: Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Thành ủy- HĐND- UBND thành phố Hà Nội; Viện hàn lâm KH và CN Việt Nam; Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam; Sở KH và CN, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội; UBND quận Hoàn Kiếm Hà Nội.

Kết thúc cuộc họp bằng thông tin riêng chúng tôi đã biết được ngày, giờ cụ thể thực hiện các bước nói trên. Số X bí mật chính là số 6. Như vậy có thể dịch ra kế hoạch vận chuyển tiêu bản Rùa Hồ Gươm, tủ trưng bày, tủ gỗ ốp… như sau:

- Ngày vận chuyển tủ trưng bày vào đền Ngọc Sơn: 13-3-2019
- Ngày vận chuyển tiêu bản Rùa Hồ Gươm từ Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam về đền Ngọc Sơn: 14-3-2019.
- Ngày tổ chức lễ an vị cho Rùa Hồ Gươm: 15-3-2019
- Ngày tổ chức lễ bàn giao tiêu bản và tủ trưng bày: 16-3-2019./.