Menu

Sáng mùng một Tết Quý Mão (22-1-2023), tôi cùng con gái và cháu gái đang chuẩn bị sang đường thì có một người phụ nữ đi xe đạp đến, nhìn đứa cháu gái của tôi và nói: Năm mới bà chúc con mạnh khoẻ, hay ăn chóng lớn.

Rồi người phụ nữ đó rút ra tờ 20 nghìn đồng mừng tuổi cháu gái. Tôi hơi bị bất ngờ vì sự việc diễn ra nhanh quá. Tôi hỏi lại chị có nhầm cháu của ai không?

Người phụ nữ đó cười và nói không nhầm đâu anh à. Sáng mùng một Tết năm nào cũng thế em đều đi chung quanh Hồ Gươm, thấy người già và trẻ em, em đều mừng tuổi cả. Rồi người phụ nữ đó lên xe đi luôn. Tôi hỏi với chị tên gì, nhà ở đâu? Người phụ nữ ngoảnh đầu lại, nói vội nhà em ở phố cổ, rồi đi luôn.

Thế là đầu năm cháu gái tôi có tiền lì xì từ một người dân phố cổ không quen biết. Cầm tờ 20 nghìn trên tay tôi thấy dẫy số sau cùng Seri đồng tiền là 1651. Tò mò tôi tự hỏi dẫy số này nói lên điều gì nhỉ? Một sự trùng hợp thật thú vị, năm nay là năm con mèo (Quý Mão-2023) và năm 1651 cũng là năm con mèo (Tân Mão- 1651).

Một sự trùng hợp thú vị nữa là năm Tân Mão này có một sự kiện nổi bật,  giáo sĩ Alexandre de Rhodes (thường gọi là Đắc Lộ), là ông tổ của chữ quốc ngữ đã cho in cuốn Từ điển Việt - Bồ - La, tại La Mã năm 1651.

Năm 2023 cháu gái tôi được mừng tuổi ngay tại Hồ Gươm. Nơi đây đầu thế kỷ XX xuất hiện phong trào Đông Khinh nghĩa thục. Các sĩ phu tiến bộ đất Thăng Long đã thành lập trường Đông Kinh nghĩa thục và chính thức dùng chữ quốc ngữ để dạy học. Nhà trường tuyên truyền lịch sử dân tộc, cổ động tinh thần yêu nước, xây dựng nếp sống văn minh, bài trừ hủ tục dưới hình thức diễn thuyết, bình văn; in sách giáo khoa, tài liệu; xuất bản báo Đại Việt tân báo, thành lập thư viện, hòm thư trưng cầu ý kiến Nhân dân…

Đối tượng học là số đông dân chúng, mục tiêu là khai dân trí, giáo dục bắt buộc, trang bị kiến thức để trở thành công dân chứ không phải đào tạo quan lại. Trường kiên quyết chống hủ nho,  chữ  quốc ngữ và các kiến thức mới về chính trị, kinh tế - xã hội và khoa học kỹ thuật thiết thực, học không vì bằng cấp mà để có kiến thức “làm người”.

Hà Hồng