Đây là một câu hỏi thú vị. Câu hỏi kinh điển của môn Triết học tại các trường cao đẳng và đại học. Và đây cũng là một câu hỏi có rất nhiều đáp án được nhiều người đưa ra và nó tồn tại suốt nhiều thế kỷ và theo chúng tôi còn tranh cãi tiếp. Có một câu hỏi tương tự: Xe thu gom rác có trước hay người vứt rác ra đường “có trước”?

Có ý kiến cho rằng con gà khi đến thời kỳ sinh sản sẽ đẻ ra quả trứng, như vậy có thể kết luận là con gà có trước. Người khác lập luận rằng, thực tế cho thấy những quả trứng sau khi ấp sẽ nở ra con gà. Vậy có thể kết luận rằng quả trứng có trước con gà. Khi sử dụng một loại máy đặc biệt để phóng to thành phần cấu tạo bên trong vỏ trứng gà, các nhà khoa học hai trường đại học là Sheffield và Warwick nước Anh đã phát hiện OC-17 là thành phần quyết định hình thành nên vỏ trứng gà. OC-17 có tác dụng giúp chuyển hoá canxi cacbonat thành các tinh thể canxi nguyên chất cấu tạo nên vỏ trứng gà. Chất này chỉ có ở gà mái. Như vậy có thể hiểu con gà có trước quả trứng. Tuy vậy có câu hỏi đặt ra là ai tạo ra con gà? Xin chờ câu trả lời chính xác từ các nhà khoa học.

Có một điều liên quan công việc thu gom rác trên đường phố hiện nay tôi thấy có một câu hỏi tương tự cần giải đáp: xe thu gom rác trên phố có trước hay việc một số người vứt rác ra phố "có trước”?

Hằng ngày đi trên phố ở Hà Nội tôi thấy một hiện tượng có những chiếc xe tải nhỏ thường đi sát vỉa hè, thấy có túi rác nào vứt ở rãnh thoát nước, gốc cây, xe dừng lại và có một người công nhân bước xuống nhặt lên cho vào thùng. Như vậy do một số người dân thường xuyên vứt rác không đúng nơi quy định, làm mất vệ sinh, mỹ quan thành phố cho nên đơn vị thu gom phải có các xe tải nhỏ đi gom rác di động như vây. Trong trường hợp này có thể hiểu việc một số người dân vứt rác ra đường "có trước" sau đó mới có xe thu gom rác.

Đi trên nhiều tuyến phố khác tôi lại thấy hiện tượng người dân vô tư vứt rác ra đường mọi nơi, mọi lúc. Chúng tôi hỏi vì sao làm như vậy thì họ lý luận thành phố đã có xe thu gom rác di động hằng ngày qua đây nhặt rác rồi do vậy chúng tôi cứ thế mà vứt rác, khắc có xe đến thu gom. Trong trường hợp này vì có xe thu gom rác mà người dân vô tư vứt rác ra đường. Cho nên có thể hiểu xe thu gom rác có trước khi một số người dân vứt rác ra đường. Rút cục là công nhân làm quần quật từ sáng tới tối mà không hết rác, đường phố luôn luôn bẩn bởi xe thu gom vừa đi một số người (chủ yếu là hộ dân có nhà  mặt đường) lại vứt rác ra.

Thế là nổ ra cuộc tranh luận không ngã ngũ bên nào đúng bên nào sai. Bên thứ nhất cho rằng: Vì một số người thiếu ý thức thường xuyên vứt rác ra đường cho nên đơn vị thu gom rác phải dùng xe tải nhỏ đi thu gom. Bên thứ hai lý luận rằng: Vì có xe thu gom rác thường xuyên chạy trên phố do vậy cứ vứt rác ra đường khắc có người dọn và hơn nữa việc vứt rác này chẳng thấy ai nhắc nhở xử phạt gì cả.

Theo chúng tôi phương án tốt nhất là không duy trì việc dùng xe tải nhỏ thu gom rác trên đường như hiện nay mà đặt các thùng rác cố định trên hè phố, trước các ngõ nhỏ, ngã ba để mọi người đổ rác vào đó (nhất là các hộ dân có nhà ở mặt phố). Đồng thời nhắc nhở, tiến tới phạt nặng những người vứt rác ra đường. Có như vậy thành phố mới sạch được, đơn vi thu gom tiết kiệm xăng, xe và không phải bố trí người đi thu gom như hiện nay.

Phương án này sẽ không còn gây phải tranh cãi xe tải nhỏ thu gom rác trên đường phố có trước hay việc người đổ rác ra đường "có trước” như vụ việc tranh cãi kinh điển con gà có trước hay quả trứng có trước.

Hà Hồng