Khoảng 23 giờ ngày 15/12/2021, công nhân Nguyễn Thị Tin đang quét rác trên đường, bất ngờ bị xe ô - tô đâm trọng thương trước cửa số nhà 864 phố Minh Khai (Hà Nội). Cảnh sát giao thông đang truy tìm lái xe gây tai nạn rồi bỏ trốn.

Chiều 19/12/2021 anh Lê Anh Tuấn Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội - Chi nhánh Hai Bà Trưng (Urenco 3) cho chúng tôi biết: Sau khi được các bác sĩ Bệnh viện Thanh Nhàn phẫu thuật não chị Nguyễn Thị Tin, công nhân tổ Môi trường đô thị số 11 vẫn trong tình trạng nửa tỉnh, nửa mê.

Các bác sĩ nhận định nếu tình trạng phù nề không thuyên giảm rất có thể phải phẫu thuật lần hai. Chị Nguyễn Thị Tin là lao động chính trong gia đình, có 2 con nhỏ đang học tiểu học, trong đó bé gái lớn sinh năm 2012 và bé trai út sinh năm 2013, chồng không có công việc ổn định, thỉnh thoảng đi làm xe ôm. Ngay sau khi biết chị Nguyễn Thị Tin bị nạn nhiều tổ chức, cá nhân đã đến gia đình thăm hỏi động viên gia đình vượt qua khó khăn để chăm sóc người bệnh. Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội hỗ trợ gia đình chị Nguyễn Thị Tin 10 triệu đồng; Công đoàn Sở Xây dựng Hà Nội hỗ trợ 5 triệu đồng; Công đoàn Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (Urenco) hỗ trợ 20 triệu đồng; tập thể cán bộ và anh em công nhân Urenco 3 hỗ trợ 30 triệu đồng...

Người công nhân làm việc đơn tuyến trong đêm tiềm ẩn nhiều rủi ro về tai nạn giao thông

Anh Lê Anh Tuấn cho biết thêm, hiện tại có khoảng 90% số công nhân của công ty là công nhân nữ. Hằng đêm công nhân của công ty phải vào các ngõ nhỏ để thu gom rác, quét và thu gom rác trên vỉa hè tại những địa điểm xe cơ giới không vào được. Mặc dù được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động, thường xuyên được tập huấn nhưng công nhân thu gom rác vẫn thỉnh thoảng bị xe đâm, va quyệt. Trường hợp chị Nguyễn Thị Tin là nặng nhất trong vài năm trở lại đây.

Do đặc thù công việc, công nhân quét rác thường làm việc vào ban đêm bắt đầu từ 21 giờ hôm trước đến 5 giờ sáng ngày hôm sau. Đây cũng là thời điểm tiềm ẩn nhiều nguy cơ, rủi ro về tai nạn giao thông, hoặc bị cướp phương tiện. Về đêm, mật độ lưu thông xe giảm, nhiều người thiếu ý thức tham gia giao thông đi xe với tốc độ cao, phóng nhanh, vượt ẩu; nhiều người sử dụng đồ uống có cồn; trong khi công nhân vệ sinh môi trường phải làm việc ngay trên lòng đường trong tư thế bị động quay lưng với hướng di chuyển của người điều khiển phương tiện giao thông do vậy nguy cơ gặp rủi ro khá cao.

Những nguyên nhân khác làm cho công nhân thường xuyên bị tai nạn là vì cơ sở hạ tầng giao thông ở các đô thị lớn như thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh còn hạn chế, đường giao thông chật chội, mật độ phương tiện giao thông lớn (vào giờ cao điểm); nhiều người người tham gia giao thông không chấp hành các quy định của pháp luật, thường xuyên vượt đèn đỏ, lấn làn, thậm chí đi ngược chiều, điều khiển phương tiện giao thông trong tình trạng chưa có bằng lái, mới biết lái, dẫn đến việc chạy xe nhưng không kiểm soát được tốc độ, vật cản trên đường nên dễ gây tai nạn thảm khốc.

Trong những năm gần đây tai nạn liên tiếp xảy ra đối với công nhân quét rác. Năm 2018, xảy ra 2 vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, trong đó vụ tai nạn xảy ra trên đường Võ Nguyên Giáp (đoạn qua xã Phú Cường, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội) khiến 1 công nhân bị thương nặng; vụ tai nạn tại ngã tư Tam Trinh cầu Đền Lừ (quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội) khiến nam công nhân vệ sinh môi trường đang lái xe ba bánh tử vong tại chỗ…

Năm 2019 xảy ra hai vụ tai nạn. Ngày 22/4/2019, tại đường Láng Hạ (Hà Nội), người điều khiển chiếc xe ô - tô  Hyundai 7 chỗ 29A 784.09 sau khi gây tai nạn liên hoàn thì lái ô-tô bỏ chạy ra đường Láng (trước cửa Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong). Tại đây, chiếc "xe điên" tiếp tục đâm vào một nữ công nhân của Công ty TNHH MTV Môi trường Ðô thị Hà Nội, khiến nạn nhân tử vong.

Sáng ngày 6/7/ 2019, chiếc ô - tô do Nguyễn Duy Tình (35 tuổi, trú tại Lệ Chi, huyện Gia Lâm, Hà Nội) lái theo hướng Lưu Khánh Đàm đi Vũ Xuân Thiều, khi đến khu vực ngõ 83 đường Phúc Lợi thì va chạm với chị  Nguyễn Thanh B. (52 tuổi, công nhân môi trường, trú tại Đặng Xá, huyện Gia Lâm) đang quét rác ven đường. Vụ tai nạn làm chị Nguyễn Thanh B. tử vong, còn lái xe Nguyễn Duy Tình rời bỏ hiện trường chạy đến cơ quan công an.

Rạng sáng 2/8/2021, chị Lê Thị Trâm (Sinh năm 1982), công nhân Tổ môi trường Đại Mỗ, Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội - Chi nhánh Cầu Diễn (URENCO 7) bị cướp xe máy tại địa bàn phường Đại Mỗ. Từ những sự việc nói trên cho thấy tính mạng và sự an toàn của người công nhân quét rác thật mỏng manh!

Theo thống kê, hiện tổng số công nhân công ty môi trường đô thị tại 2 thành phố lớn Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 15.000 người. Nghề của công nhân môi trường đô thị được xếp vào cấp độ 4/6 trong danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Mặc dù hằng ngày phải đối mặt với môi trường độc hại và nguy hiểm, nhưng chính sách, chế độ lương để động viên, khuyến khích đối với lực lượng lao động này chưa thật sự phù hợp.

Nhiều chuyên gia an toàn giao thông, bảo hộ lao động kiến nghị Nhà nước cần có chính sách chăm lo cho công nhân môi trường đô thị nói chung, công nhân quét rác nói riêng, nhất là khi họ bị tai nạn lao động, tăng cường cung cấp biển báo, trang bị xe rác chuyên dụng trên những tuyến đường "nóng”, xử lý nghiêm cá nhân vi phạm quy định về an toàn giao thông nhằm bảo đảm tính răn đe. Bên cạnh đó, mỗi người dân cần nâng cao ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ, bỏ rác đúng giờ, đúng nơi quy định để giảm gánh nặng cho người công nhân đi thu gom rác.

Hy vọng trong thời gian tới khi lực lượng cảnh sát giao thông lắp đặt hệ thống camera giám sát trật tự, an toàn giao thông trên các tuyến phố, thậm trí trong các ngõ hẻm sẽ phát hiện được các trường hợp gây tai nạn đối với công nhân quét rác rồi bỏ chạy. Hiện nay trên xe quét rác, vận chuyển rác của Urenco đều lắp camera để theo dõi hành trình của từng xe. Tín hiệu thu từ các camera đó được chuyển về trung tâm điều hành.

Cũng từ các camera này có thể phát hiện các phương tiện gây tai nạn giao thông cho chính những chiếc xe quét, vận chuyển rác. Thật lý tưởng nếu trên mũ bảo bảo hiểm của công nhân quét rác được lắp camera với nhiệm vụ không chỉ theo dõi quá trình thu gom rác của công nhân trong đêm khuya mà còn kịp thời phát hiện trường hợp công nhân bị tai nạn giao thông, bị hành hung hay bị cướp xe... Từ đó trung tâm điều khiển có thể báo cho các đơn vị chức năng đến ứng cứu kịp thời.

Hà Hồng