Một
trong những thứ hàng rong có mặt
bên hồ Hoàn Kiếm hiện nay đó là
món quà tào phớ. Món quà bình dân
này có ở Hà Nội lúc nào chưa ai
xác định được. Tuy vậy, gốc xuất
xứ của món quà tào phớ là ở làng
An Phú ( nay thuộc phường Nghĩa
Đô- quận Cầy Giấy).
Làm và bán tào phớ ngày trước vốn
chỉ là nghề phụ của người nông dân
làng An Phú trong những ngày nông
nhàn, sau trở thành nghề chính của
nhiều gia đình. Hiện nay có nhiều
gia đình ở An Phú ngoài việc tự
làm tào phớ để bán còn làm nhiều
nghề khác nữa. Thay vào đó là
những người ở nhiều tỉnh lân cận
như Nam Định, vào những ngày nông
nhàn ra Hà Nội để bán tào phớ.
Buổi sáng 16-9-2006, bên cửa Sở
Điện lực Hà Nội chúng tôi gặp anh
Chiêm, nhà ở xã Trực Thuận, huyện
Trực Ninh ( Nam Định) ra Hà Nội
làm tào phớ để bán. Anh Chiêm cho
biết: mấy anh em cùng quê ra Hà
Nội thuê nhà ở bãi Phúc Tân, làm
tào phớ để bán. Thay vì để tào phớ
trong thùng gỗ như người ngày xưa
gánh đi bán, anh Chiêm đã dùng xe
đạp để vận chuyển cho thuận tiện.
Phía trước khung để nồi tào phớ
bằng nhôm( tương đương 4 Kg đậu
khô), phía sau là giá để nước
đường, ba bốn cái bát, thìa và
nước rửa bát. Anh bán mỗi bát 1500
đồng. Mỗi ngày kếm được vài chục
nghìn đồng.
Nhiều người cho rằng làm tào phớ
rất đơn giản chỉ cần nước đậu
tương sau khi lọc bỏ bã đun sôi để
nguội là được. Theo bí quyết của
người dân làng An Phú mà anh học
được đó là thêm một chút thạch cao
để tạo sự đông đặc kết tủa của tào
phớ.
Thạch cao ở đây khác với loại
thạch cao dùng để nặn tượng. Người
nấu tào phớ phải mua thạch cao về
nung trên lửa than đến một độ nhất
định, để nguội, đập vụn, lấy bột
mịn. Bột thạch cao được trộn với
đậu theo một tỷ lệ nhất định. Tỷ
lệ bao nhiêu ít người được biết.
Bây giờ nước tào phớ là nước đường
kính trắng. Trước kia là nước
đường hoa mai có ướp hoa nhài. Thứ
nước có mầu vàng, làm cho bát tào
phớ đẹp hơn, làm nổi mầu trắng của
tào phớ. Người sành ăn không bao
giờ cho đá lạnh vào bát tào phớ,
vì làm như thế nước sẽ nhạt, mất
đi vị thơm thoang thoảng hoa nhài.
Đối với những người đi bộ quanh
hồ, khi mồ hôi đã thấm ướt áo
trong, thì món quà lý tưởng không
gì khác đó chính là tào phớ./.