Họa sỹ bên hồ

Lúc 17 giờ 30 phút ngày 11-2-2006, chúng tôi thấy một nhóm người đứng chung quanh một ghế đá bên hồ Hoàn Kiếm, đối diện Ngân hàng ANZ, trên phố Lê Thái Tổ. Đến gần, chúng tôi thấy một họa sỹ đội mũ phớt, đeo cặp kính trắng, đang vẽ ảnh chân dung cho môt cụ già râu tóc bạc phơ. Đúng là tự nhiên như người Hà Nội. Thấy có hiện tượng gì lại là mọi người tụ lại, nhìn ngó. Không những thế còn bàn tán bình luận. Một anh thanh niên nói với anh họa sỹ: lúc đầu tôi thấy anh vẽ ông cụ có hồn lắm, nhưng càng về sau càng mất cảm giác đó. Anh họa sỹ phân trần: vì giấy trắng, râu tóc cụ trắng nên khó thể hiện quá. Ông cụ vỗ vai anh họa sỹ và nói : sửa cho bác hoàn chỉnh nhé, mai bác quay lại lấy hình. Nói xong cụ chống gậy ra về. Chúng tôi nhìn tranh vẽ vẫn giống cụ. Có thể chúng tôi dân “ngoại đạo” cho nên có cái nhìn không khắt khe bằng anh thanh niên nọ. Chờ cho mọi người đi hết, tôi hỏi anh họa sỹ và được biết anh tên là Tô Anh Tuấn, 41 tuổi, nhà ở 75 ngõ chùa Liên Hoa phố Khâm Thiên. Anh học Trường đại học Mỹ thuật công nghiệp (1995-2000). Anh tâm sự: Hàng tuần vào tối thứ 7, chủ nhật thường đi chợ đêm ở phố Hàng Ngang, Hàng Đào, để vẽ chân dung. Chiều nay trước khi đi chợ, ra hồ ngồi chơi, thấy cụ già đẹp lão, tôi vẽ tặng cụ. Trông thế thôi, cụ đã 90 tuổi rồi đấy. Tên cụ là Nguyễn Đình Tùng nhà ở 96 phố Cầu Gỗ. Qua cuộc nói chuyên với anh Tô Anh Tuấn chúng tôi được biết : mỗi tối vẽ ở chợ đêm, anh thu được từ 150 đến 200 nghìn đồng. Giá mỗi bức ảnh chân dung tùy theo khách, thường từ 15 nghìn đến 50 nghìn đồng/ chiếc . Tuy lĩnh vực nhiếp ảnh ngày nay phát triển, nhất là có máy ảnh số, chụp tự động, nhưng nhiều người vẫn thích vẽ chân dung. Khách du lịch nước ngoài, khách ở miền nam ra thích vẽ lắm. Bí quyết của một vài họa sỹ ở chợ đêm, đối với các cô gái trẻ không cần vẽ “ truyền thần” mà vẽ làm sao các cô ấy xinh hơn nhìn thực tế là được. Nhiều khi còn được các cô ấy thưởng thêm...
Vừa nói chuyện với chúng tôi anh “họa sỹ bên hồ “ vừa tẩy tẩy, xóa xóa, những chi tiết trên bức tranh vừa vẽ. Anh Tuấn bảo: cố sửa cho xong, ngày mai ông cụ lại chống gậy qua đây, mình tặng cụ bức chân dung nhân dịp đầu xuân, mong cụ sống trên trăm tuổi.
Cũng thời điểm nói trên, ngày 12-2-2006, tại đền Ngọc Sơn, chúng tôi lại gặp ,một họa sỹ đang vẽ chân dung cho một nữ khách nước ngoài quốc tịch Thụy Sỹ. Chị tên là Sybille Busser (địa chỉ: Viện khoa học Công nghệ môi trường Liên bang Thụy Sỹ, Email: buessers@student.ethz.ch). Chị sang Việt Nam công tác đã được bốn tháng tại Trung tâm Kỹ thuật môi trường đô thị và khu công nghiệp ( CEETIA ) ( Trường đại học Xây dựng ). Ngày mai hết thời hạn công tác tại Việt Nam, trước khi trở về nước, chị đi dạo một vòng quanh hồ, và muốn có bức hình kỷ niệm bên hồ. Họa sỹ Trần Xuân Trường (địa chỉ 193 Bạch Đằng ) cho chúng tôi biết: Từ sáng đến giờ mới vẽ chân dung cho hai người với giá rất rẻ, một USD/ ảnh, tuy vậy rất vui khi được ngồi vẽ bên hồ.
Hồ Hoàn Kiếm, nơi luôn tạo cảm hứng cho các họa sỹ, do vậy chúng tôi thường được gặp họ với nhiều tư thế, địa điểm khác nhau. Người đến xem nhẹ nhàng, trật tự. Lâu rồi, hoạt động đó đã trở thành một nét văn hóa đẹp của người Hà Hội bên hồ Hoàn Kiếm. Để hoạt động văn hóa đó phát triển đúng hướng chúng tôi kiến nghị các cấp có thẩm quyền của thành phố Hà Nội cho phép một nhóm các nhà họa sỹ được ngồi một chỗ cố định bên hồ để vẽ ảnh chân dung cho khách du lịch ( tất nhiên phải đăng ký như một đơn vị kinh doanh), giống như việc cho phép các nhà nhiếp ảnh hoạt động tại đền Ngọc Sơn./.