Các bạn thân mến, chúng tôi vừa nhận được một tấm ảnh tư liệu quý do một người bạn của “ hohoankiem. org “ gửi đến. Bức ảnh tư liệu chụp cổng đền Ngọc Sơn. Một bức ảnh rất lạ, lần đầu chúng tôi nhìn thấy.

Tiếc rằng bức ảnh mà bạn Phan Huyền sưu tầm được trên mạng In-tơ-nét không ghi ngày tháng chụp, tác giả bức ảnh. Vậy cổng đền Ngọc Sơn với con vật hình đầu rồng đắp nổi này có từ thời gian nào ?

Nhìn kỹ bức ảnh chúng tôi thấy một số chi tiết sau: Tuy không nhìn thấy tháp bút nhưng chúng tôi lại nhìn rất rõ đài nghiên. Điều đó chứng tỏ bức ảnh này chụp sau khoảng thời gian 1865-1866.

Chúng tôi khẳng định chi tiết này bởi trong cuốn Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn, trang 76, tác giả Nguyễn Vinh Phúc cho rằng: “Việc trùng tu (ý nói đền Ngọc Sơn) kéo dài ba, bốn năm, tới tận năm 1865 hoặc 1866 mới xong. Và Đài nghiên, tháp bút, đình trấn Ba cùng cầu Thê Húc cũng chỉ bắt đầu có vào thời điểm này”.

Trong bức ảnh có thể quan sát thấy mặt cầu Thê Húc được lát bằng các tấm gỗ song song với trục cầu chứ không vuông góc với trục cầu. Mặt khác phía đầu cầu bên kia chưa thấy có Đắc Nguyệt Lâu ( lầu được trăng ) mà chỉ có một cổng nhỏ có mái hai tầng. Các chi tiết này giống hệt với bức ảnh cầu Thê Húc được chụp vào năm 1884 ( trong cuốn Hồ Guơm - Hà Nội - Việt Nam do Hoàng Kim Đáng chủ biên, trang 14, NXB Văn hóa thông tin, năm 2000 ).

Từ phân tích nói trên chúng tôi có thể kết luận ảnh cổng đền Ngọc Sơn trong bức ảnh tư liệu mà bạn Phan Huyền gửi cho chúng tôi được chụp vào khoảng năm 1884.

Và chính bức ảnh tư liệu nói trên cũng cho thấy rằng cổng đến Ngọc Sơn có ba lớp cổng như chúng ta thấy ngày nay,cũng như trong bản vẽ đền Ngọc Sơn của KTS Nguyễn Bá Chi ( năm 1948 ), không được xây cùng lúc với tháp bút, đài nghiên. Có lẽ Cổng đền Ngọc Sơn ( ba lớp ) được xây dựng vào các lần tu bổ năm 1889, 1916 hay trong khoảng thời gian 1947-1954.

Một lần nữa “ hohoankiem. org “ xin cảm ơn bạn Phan Huyền đã cung cấp cho chúng tôi một bức ảnh tư liệu chứa những thông tin quý báu./.